W naszej Szkole każdy, kolejny rocznik ma swojego patrona – znanego i wybitnego ewangelika.
2024 – Profesor Jerzy Karol Buzek
Patronuje uczniom, którzy rozpoczęli naukę w klasie 1 w 2024 r.
Jerzy Karol Buzek (ur. 3 lipca 1940 w Śmiłowicach) – polski polityk i inżynier, profesor nauk technicznych. W latach 1997–2001 prezes Rady Ministrów, w latach 2009–2012 przewodniczący Parlamentu Europejskiego. Działacz opozycji demokratycznej w PRL. W latach 1997–2001 poseł na Sejm III kadencji, w latach 1998–2001 przewodniczący Komitetu Integracji Europejskiej, jeden z liderów Akcji Wyborczej Solidarność, w latach 1999–2001 przewodniczący Ruchu Społecznego AWS, w latach 2004–2024 poseł do Parlamentu Europejskiego VI, VII, VIII i IX kadencji. Kawaler Orderu Orła Białego.
Opracowane na podstawie:
Galerię zdjęć z pasowania pierwszoklasistów, którym patronuje prof. Buzek znajdą Państwo tutaj.
2023 – Daniel Gabriel Fahrenheit
Patronuje uczniom, którzy rozpoczęli naukę w klasie 1 w 2023 r.
Daniel Gabriel Fahrenheit (ur. 24 maja 1686 w Gdańsku, zm. 16 września 1736 w Hadze) – niemiecki fizyk i inżynier, zawodowo związany głównie z Niderlandami. Wynalazca termometru rtęciowego i twórca skali temperatur używanej w niektórych krajach anglosaskich.
Opracowane na podstawie:
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Gabriel_Fahrenheit
Galerię zdjęć z pasowania pierwszoklasistów, którym patronuje Fahrenheit znajdą Państwo tutaj.
2022 – Eugeniusz Bodo
Patronuje uczniom, którzy rozpoczęli naukę w 2022 r.
Eugeniusz Bodo, właśc. Bohdan Eugène Junod (ur. 28 grudnia 1899 w Genewie, zm. 7 października 1943 w Kotłasie) – polski aktor filmowy, rewiowy i teatralny. Syn Polki i Szwajcara (ewangelika reformowanego), reżyser, scenarzysta, tancerz, piosenkarz i producent filmowy. Jeden z najwybitniejszych i najpopularniejszych aktorów międzywojennego polskiego kina i teatru.
Pseudonim sceniczny – „Bodo” – pochodzi od pierwszych sylab imion: jego pierwszego imienia (Bohdan) i matki (Jadwiga Anna Dorota)
Opracowane na podstawie:
Galerię zdjęć z pasowania pierwszoklasistów, którym patronuje Bodo znajdą Państwo tutaj.
2021 – Oskar Kolberg
Patronuje uczniom, którzy rozpoczęli naukę w 2021 r.
Oskar Kolberg urodził się w 1814 r. w Przysusze (woj. mazowieckim). Był nauczycielem muzyki, urzędnikiem bankowym i księgowym. Dorastał w rodzinie wielodzietnej. Uczył się w renomowanym Liceum Warszawskim. Później pobierał prywatne nauki gry na fortepianie – w kraju, jak i za granicą (studia w Berlinie). Jako wyżej wykształcony w 1846 roku otrzymał posadę w zarządzie Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej. Kolberg został z czasem autorem przeszło 1000 haseł z zakresu muzykologii i muzyki do „Encyklopedii Powszechnej” autorstwa Samuela Orgelbranda. Był także jednym z autorów haseł do 28 tomowej „Encyklopedii..” Orgelbranda z lat 1859-1868. Natomiast naczelnym efektem jego pracy zostało rozległe dzieło pod tytułem: „Lud. Jego zwyczaje, sposób życia, mowa, podania, przysłowia, obrzędy, gusła, zabawy, pieśni, muzyka i tańce” (do roku 1890 ukazały się 33 tomy wymienionej pozycji). Został w związku z tym dorobkiem członkiem Krakowskiego Towarzystwa Nauk. Oskar Kolberg został również członkiem Akademii Umiejętności, a rok później przewodniczącym sekcji antropologicznej w łonie wspomnianego.
Był uważany za „samotnego ewangelika”, który skoncentrowany jest na swej życiowej ścieżce wyłącznie na swych celach stricte badawczych.
Szczególny wpływ na zainteresowania muzyczne Oskara Kolberga wywarła jego młodzieńcza znajomość z samym Fryderykiem Chopinem. Oskar Kolberg był świadkiem początków kariery muzycznej Fryderyka i do końca życia pozostał zafascynowany twórczością pianisty.
Opracowane na podstawie:
2020 – Gustaw Adolf Gebethner
Patronuje uczniom, którzy rozpoczęli naukę w 2020 r.
w 1857 roku wraz ze swoim wspólnikiem, A. Robertem Wolffem, którego poznał podczas praktyk zawodowych, założył wydawnictwo i księgarnię przy ul. Krakowskie Przedmieście w Warszawie, którą następnie prężnie rozwijali.
Wydawnictwo Gebethner i Wolff postawiło sobie za cel promocję literatury i muzyki polskiej. Drukiem ukazały się w nim dzieła takich autorów jak Adam Mickiewicz, Juliusz Słowacki, Stefan Żeromski czy Bolesław Prus, ale też „Koziołek Matołek” Kornela Makuszyńskiego. Wydawało także utwory Fryderyka Chopina i Stanisława Moniuszki i innych kompozytorów. W 1868 roku Gebethner i Wolff zakupili „Kurier Warszawski” – było to pierwsze z poczytnych czasopism które wydawali.
Oprócz tej działalności, G. A. Gebethner aktywnie angażował się w życie społeczne i kościelne. Był m.in. sędzią handlowym, członkiem Komitetu Kasy Przemysłowców Warszawskich, członkiem Kolegium kościelnego parafii ewangelicko-augsburskiej. Za swoją działalność patriotyczną był trzykrotnie aresztowany i więziony w Cytadeli.
Oficyna Gebethner i Wolff działała do 1950 roku, kiedy władze odebrały jej licencję i zmusiły do likwidacji. Ostatnia księgarnia – antykwariat przy ul. Ząbkowskiej 3 – została zamknięta w 1973 roku.
Opracowane na podstawie:
- Szturc, „Ewangelicy w Polsce. Słownik biograficzny XVI-XX w.”, Bielsko-Biała 1997
- https://www.rp.pl/Rzecz-o-historii/311169886-Gebethner-i-spolka-Historia-wielkiego-wydawnictwa.html
2019 – Anna Wazówna
Patronuje uczniom, którzy rozpoczęli naukę w 2019 r.
Szwedzka księżniczka, która przybyła do Polski ze swoim bratem, Zygmuntem II Wazą, gdy został on wybrany królem Polski. Świetnie wykształcona i władająca czterema językami, towarzyszyła bratu na dworze, miała też na niego znaczny wpływ, w związku z czym na jakiś czas została zmuszona do opuszczenia kraju.
Anna Wazówna nigdy nie wyszła za mąż. Niezależność finansową zyskała dzięki nadanym jej przez króla starostwom: brodnickiemu i golubskiemu. Z jej inicjatywy przebudowano tamtejszy zamek w stylu renesansowym, założone też zostały ogrody zamkowe, w których uprawiała rośliny, w tym bardzo rzadkie, co odzwierciedlało jej zainteresowanie botaniką. Sfinansowała wydanie „Zielnika” prof. Szymona Syreniusza, stworzyła także własny zielnik. Przygotowywała lekarstwa i wśród mieszkańców podległych sobie starostw znana była z gotowości do pomocy będącym w potrzebie.
Została pochowana na cmentarzu ewangelickim w Brodnicy. Pierwszy pogrzeb, ze względu na jej wyznanie, był skromny. W 1636 roku król Władysław IV zorganizował uroczysty pogrzeb w Toruniu.
Imię Anny Wazówny nosiło Gimnazjum Żeńskie, założone po I wojnie światowej w Warszawie.
Opracowane na podstawie:
- Szturc, „Ewangelicy w Polsce. Słownik biograficzny XVI-XX w.”, Bielsko-Biała 1997
- Bilski, „Słownik Biograficzny regionu brodnickiego”, Brodnica – Toruń 1991
2018 – Ks. bp Juliusz Bursche
Patronuje uczniom, którzy rozpoczęli naukę w 2018 r.
urodzony w Kaliszu w rodzinie o korzeniach niemieckich, z której wielu członków, w tym on sam, wybrało tożsamość polską. Studiował teologię ewangelicką w Dorpacie (dziś Tartu w Estonii). Zwierzchnik Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Królestwie Polskim, a od 1920 roku w Polsce. Działalność kościelną łączył z zaangażowaniem politycznym na rzecz polskiej racji stanu. Wchodził w skład Tymczasowej Rady Stanu, został też delegowany przez rząd polski, jako rzeczoznawca ds. Mazur do komisji traktatowej w Paryżu, gdzie przyczynił się do przeprowadzenia plebiscytu na terenie Mazur w sprawie przyłączenia do Polski.
Jego liczne zasługi dla Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce obejmują redagowanie czasopisma „Zwiastun Ewangeliczny”, przyczynienie się do utworzenia Wydziału Teologii Ewangelickiej na Uniwersytecie Warszawskim, a także dbanie o interes polski na terenie Śląska i Mazur.
W latach 30. XX wieku wielokrotnie wyrażał zaniepokojenie coraz bardziej widocznym nazizmem. Po wybuchu II wojny światowej został aresztowany i osadzony w więzieniu w Berlinie, a następnie przewieziony do obozu w Sachsenhausen. Zmarł po torturach w szpitalu więziennym w Berlinie. Do końca odmawiał wyrzeczenia się polskości.
W 2017 roku Mennica Polska uczciła 500 lat Reformacji w Polsce wydaniem monety pamiątkowej z wizerunkiem biskupa Juliusza Burschego na rewersie.
Opracowane na podstawie:
- Szturc, „Ewangelicy w Polsce. Słownik biograficzny XVI-XX w.”, Bielsko-Biała 1997
2017 – Mikołaj Rej
Patronuje uczniom, którzy rozpoczęli naukę w 2017 r.
syn szlachcica z księstwa Krakowskiego, Mikołaj Rej uczęszczał do szkół w Skalmierzu, Lwowie i Krakowie, nie zdobył jednak gruntownego wykształcenia – uważany jest raczej za niezwykle zdolnego samouka.
Znany przede wszystkim jako „ojciec literackiej polszczyzny”, Mikołaj Rej realizował reformacyjne ideały posługiwania się językiem narodowym, aby przekazywać ludziom ważne treści w zrozumiały dla nich sposób. Choć już wcześniej istnieli autorzy piszący po polsku, dla M. Reja był to świadomy wybór, co widać w jego słynnym stwierdzeniu, że „Polacy nie gęsi i swój język mają”. Podkreślił tu rezygnację z łaciny jako głównego języka używanego wówczas w literaturze i liturgii, na rzecz języka polskiego, w którym konsekwentnie tworzył swoje dzieła. Badacze podkreślają także, że język używany przez M. Reja zawiera często potoczne wyrażenia, tak by przypominał jak najbardziej współczesną mu polszczyznę.
Mikołaj Rej był autorem licznych dzieł, wśród których warto wymienić takie tytuły jak: „Krótka rozprawa między trzema osobami, Panem, Wójtem a Plebanem” (1543), „Kupiec. Kształt a podobieństwo sądu Bożego Ostatecznego” (1543) oraz „Źwierciadło” (1568), którego część stanowi „Żywot człowieka poczciwego”. Teksty te poruszają kwestie obyczajowe, oraz zawierają wskazówki co do właściwego życia, opartego na fundamencie wiary chrześcijańskiej, a konkretnie protestantyzmu. Protestancka tożsamość Reja powodowała, że jego dziełach obecne są także wątki teologiczne.
Jako szlachcic i właściciel ziemski Mikołaj Rej zarządzał podległymi sobie terenami bardzo sprawnie. Aktywnie uczestniczył też w życiu kraju, biorąc udział w sejmach walnych, dbał też o wprowadzenie reformacji na swoich ziemiach.
Imię Mikołaja Reja nosiło otwarte w 1906 roku w Warszawie gimnazjum – istniejące nadal jako liceum.
Opracowane na podstawie:
- Szturc, „Ewangelicy w Polsce. Słownik biograficzny XVI-XX w.”, Bielsko-Biała 1997
- „Polski Słownik Biograficzny”, https://www.ipsb.nina.gov.pl/a/biografia/mikolaj-rey-z-naglowic-h-oksza-1505-1569-pisarz-poeta-prozaik-posel [dostęp z dn.: 27.03.2021]
2016 – Jan Heweliusz
Patronuje uczniom, którzy rozpoczęli naukę w 2016 r.
syn bogatego przedsiębiorcy z Gdańska – piwowara i kupca zbożowego – studiował prawo na uniwersytecie w Lejdzie, a równocześnie rozwijał swoje zainteresowania optyką, mechaniką i matematyką. Po studiach podróżował po Holandii, Anglii i Francji, a w 1634 roku wrócił do Gdańska, gdzie przejął prowadzenie browaru ojca.
Stałe dochody pozwoliły mu spokojnie poświęcić się działalności naukowej. Jan Heweliusz założył w Gdańsku obserwatorium astronomiczne. Sam tworzył większość przyrządów takich jak lunety czy teleskop, które następnie wykorzystywał do prowadzenia swoich obserwacji. Był też specjalistą w zakresie tworzenia soczewek.
Jego obserwacje obejmowały powierzchnię księżyca, której poświęcił swoje pierwsze dzieło „Selenographia”. Z jego badań nad księżycem korzystał później I. Newton. Do obszaru jego badań należały także plamy słoneczne, pierścienie Saturna i księżyce Jowisza, odkrył też 9 komet i badał ich ruch. Jego dokonania naukowe były znane w całej Europie. Jan Heweliusz był członkiem Królewskiego Towarzystwa Naukowego w Londynie i Towarzystwa Naukowego w Paryżu.
Czynnie angażował się w życie miasta. Był członkiem cechu piwowarów, a także ławnikiem, a w latach 1651-61 – głównym rajcą w Radzie Miejskiej Gdańska.
Opracowane na podstawie:
- Szturc, „Ewangelicy w Polsce. Słownik biograficzny XVI-XX w.”, Bielsko-Biała 1997
- Jan Heweliusz – hasło w Encyklopedii PWN: https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Heweliusz-Jan;3911521.html [dostęp z dn.: 27.03.2021]
2015 – Karol Ernest Wedel
Patronuje uczniom, którzy rozpoczęli naukę w 2015 r.
przemysłowiec pochodzenia niemieckiego. Do Polski przyjechał w 1845 roku, po wcześniejszych praktykach cukierniczych w Londynie i Paryżu, na zaproszenie Karola Grohnerta, z którym wszedł w spółkę. Sześć lat później otworzył własny sklep i fabrykę czekolady w Warszawie, przy ulicy Miodowej. Firma była rozwijana następnie przez kolejne pokolenia Wedlów (znany powszechnie podpis E. Wedel pochodzi od jego syna, Emila).
Dzięki zróżnicowanemu asortymentowi, obejmującemu zarówno słodkie wypieki, czekoladę twardą i do picia, oraz cukierki, interes sprawnie się rozwijał. Na tyle, że K. Wedel był w stanie wybudować wkrótce kamienicę przy ul. Wielkiej.
Opracowane na podstawie:
- Szturc, „Ewangelicy w Polsce. Słownik biograficzny XVI-XX w.”, Bielsko-Biała 1997
- Karol Wedel – artykuł w: https://warszawa.wikia.org/wiki/Karol_Wedel [dostęp z dn.: 27.03.2021]
2014 – Samuel Bogumił Linde
Patronuje uczniom, którzy rozpoczęli naukę w 2014 r. – to nasi pierwsi Absolwenci, ukończyli Szkołę Lindego w 2022 r.
Ojciec Samuela Bogumiła Lindego przybył do Polski ze Szwecji i osiadł w Toruniu, gdzie poznał swą przyszłą żonę, której rodzina z kolei pochodziła z Niemiec. Samuel Bogumił, najmłodszy z ich dzieci, kształcił się w Toruniu i na uniwersytecie w Lipsku. Tam też zainteresował się głębiej lingwistyką – językami biblijnymi, orientalnymi, a w końcu słowiańskimi, na rzecz których porzucił studia teologiczne.
Na uniwersytecie lipskim nauczał następnie języka polskiego. Równocześnie tłumaczył na niemiecki polskie teksty, miał też liczne kontakty z polskimi emigrantami, wśród których byli m.in. H. Kołłątaj i T. Kościuszko. W 1794 roku udał się do Warszawy, gdzie angażował się politycznie w klubie polskich jakobinów, a następnie do Wiednia, gdzie jako prywatny bibliotekarz J.M. Ossolińskiego gromadził dla niego książki. Tam też rozpoczął prace nad dziełem swojego życia „Słownikiem” języka polskiego, wydawanym następnie w latach 1807-1815 w sześciu tomach. W uznaniu za to dokonanie S.B. Lindemu przyznany został tytuł szlachecki z herbem „Słownik”.
S.B. Linde angażował się także w działalność edukacyjną i kształtowanie szkolnictwa polskiego. Od 1803 roku tworzył, a następnie prowadził na polecenie rządu pruskiego Liceum Warszawskie. Łączył w nim nowe wzorce niemieckie z dawnymi, stworzonymi przez Komisję Edukacji Narodowej. Dbał też o obecność elementów polskości w szkole. Był m.in. członkiem Izby Edukacyjnej i Towarzystwa do Ksiąg Elementarnych. Zajmował się organizacją szkół średnich oraz tworzeniem programów dla szkół każdego stopnia. Jego pozycja, jako luteranina, stawała się jednak coraz słabsza ze względu na naciski Kościoła katolickiego na władze Księstwa Warszawskiego.
„Słownik” S.B. Lindego wył wydawany wielokrotnie w Polsce i za granicą. Ostatnie wydanie (reprint) pochodzi z lat 1994-95.
Opracowane na podstawie:
- Szturc, „Ewangelicy w Polsce. Słownik biograficzny XVI-XX w.”, Bielsko-Biała 1997
- „Polski Słownik Biograficzny”, https://www.ipsb.nina.gov.pl/a/biografia/samuel-bogumil-linde#text [dostęp z dn.: 27.03.2021]